مردان اقتصادی آذربایجان را بهتر بشناسید

 آشنایی با یونس ژائله مالک شرکت شیرین عسل جوانی که آذربایجان را پایتخت شکلات کر

او در طول حدود 20 سال فعالیت شرکت تحت تصدی‌اش توانسته است هشت هزار و 500 شغل در 15 شرکت تحت تصدی‌اش ایجاد کند

ایران برای قدرتمند شدن در جهان به کارآفرینانی بزرگ نیازمند است برای شکوفایی چنین مدیرانی بسترها را آماده کنیم

امسال پنجاهمین شمع تولدش را فوت می‌کند. این جوان تبریزی که توانسته است بارها و بارها نام صادرکننده نمونه را از آن واحد تولیدی‌اش کند، شاید برای اهل فن شناخته شده باشد، اما مسلماً نامش برای دیگرانی که کاری با اتاق بازرگانی و انجمن شیرینی و شکلات و... ندارند، چندان آشنا نیست. با شروع جنگ تحمیلی به جبهه رفت اما سال 1362 برای تحصیل وارد دانشگاه تبریزشد.  127 واحد هم در رشته بیهوشی گذرانید، اما ادامه کار را نگرفت. او کارهای عام‌المنفعه فراوانی را در کارنامه دارد. می‌گویند از کودکی عاشق شیرینی و شکلات بوده و همین حالا هم که بزرگ‌ترین واحد تولیدی شیرینی و شکلات در خاورمیانه را در اختیار دارد، خودش بسیاری از طعم‌ها را در زمان پخت می‌آزماید و نمی‌گذارد چیزی که با ذائقه شیرینی دوست خودش در تضاد است، راهی بازار شود.

دهه 50 دهه او بود. در این دهه بارها و بارها به عنوان صادرکننده نمونه انتخاب شد و بارها در فعالیت‌های اتاق بازرگانی نقش اساسی ایفا کرد و در انتخابات اتاق بازرگانی کاندیدا شد و مصاحبه کرد و گفت: اتاق بازرگانی را به بخش خصوصی بسپرید.

یک بار هم که تب اشتغال‌زایی بالا گرفته بود و دولت هر روز راهی را برای افزایش میزان اشتغال می‌آزمود، گفت: حاضر است تحت شرایطی 100 هزار شغل در صنعت غذا ایجاد کند و این کار را شدنی می‌داند.

از مشکلاتی که در حوزه فعالیتش است بدون هیچ ترسی سخن می‌گوید. از این‌که چرا باید ترخیص کالاهای واردات افزایش قابل توجه داشته باشد. چرا قیمت مواد اولیه در ایران رشد فراوانی را تجربه می‌کند. چرا؟

مردی که این چراها را مطرح می‌کند، کسی نیست جز «یونس ژائله سعدآباد» که مالک شرکت بزرگ «شیرین عسل» است. او در طول حدود 20 سال فعالیت شرکت تحت تصدی‌اش توانسته است هشت هزار و 500 شغل در 15 شرکت تحت تصدی‌اش ایجاد کند و تحولی عظیم در حوزه تولید شیرینی و شکلات در ایران به وجود بیاورد.

یونس ژائله هر چند 50 ساله است، اما او را جوانی از تبریزمعرفی می‌کنند. او وقتی عزم خود را برای راه‌اندازی «شیرین عسل» جزم کرد، شهرک صنعتی تبریز را برای فعالیت برگزید. آن روزها او جوانی 30 ساله بود و شهرک صنعتی تبریز بیابانی بیش نبود. کارگاهی کوچک در این شهرک برپا شد و «ژائله» به امید موفقیت دست به کار شد. خود بالای سر کار ایستاده بود و می‌گفت چه چیزی باید کم شود و چه چیزی زیاد تا محصول تهیه شده خوش‌مزه‌تر باشد. شغل خود را خوش‌مزه می‌دانست و با انتخاب نام «شیرین عسل» نشان داد که چقدر به شیرینی حاصل از عسل علاقه‌مند است.

حکایت شیرین عسل شدن مجموعه تولیدی «شیرین عسل»، حکایت غریبی است. می‌گویند سال‌ها قبل از راه‌اندازی این شرکت، «یونس ژائله»  وضعیت سختی را از نظر مالی تجربه می‌کرد و کارهای مختلفی را آزموده بود. از صفر شروع کرد و  برای استخدام شدن به عنوان بازاریاب در یکی از شرکت‌های پخش هم تلاش کرد. نشد که نشد، اما وقتش که شد، «ژائله» در باور خودش هم نمی‌گنجید که در باشگاه میلیاردرهای ایرانی حضور یافته است.


او تنها به تولید کیک، بیسکوییت و شکلات و آدامس بسنده نکرد، بلکه شرکتی برای بسته‌بندی محصولاتش راه‌اندازی کرد و کارخانه تولید پودر کاکائو را نیز راه انداخت. از سوی دیگر تلاش کرد بتواند زنجیره تولیدش را تکمیل کند و فروشگاه‌های عرضه مستقیم محصولات «شیرین عسل» را پایه‌گذاری کرد تا محصولات تولیدی شرکتش در فضایی شیک به مصرف‌کنندگان عرضه شود.

«یونس ژائله» را می‌توان از کسانی دانست که خوب راهشان را پیدا کردند. باوجود جوانی، خامی نکردند و نشان دادند تجربه و ایده قابل اجرا به یک اندازه در راه‌اندازی یک کسب و کار موفق، تاثیر دارد.

او هم‌اکنون رییس اتحادیه شیرینی و شکلات کشور است. ژائله نیز از پایتخت شیرینی و شکلات ایران برخاسته است؛ از آذربایجان شرقی.

آذربایجان شرقی با دارا بودن 900 واحد تولید شیرینی، شکلات، صنایع غذایی تبدیلی به یکی ازمهم‌ترین قطب‌های صنایع غذایی خاورمیانه تبدیل شده و بیش از 45 درصد محصولات شیرینی و شکلات و صنایع غذایی و تبدیلی کشور را تولید و به بازارهای داخلی و خارجی صادر می‌کند.

هم اکنون در صنایع بزرگ شیرینی و شکلات آذربایجان شرقی، «شیرین‌عسل»، «آیدین»، «داداش‌برادر»، «نجاتی»، «عباس‌پور»، «آی‌سودا»، «چیچک»، «آناتا» و... حدود 30 هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم مشغول به‌کار هستند و تولید روزانه شیرینی و شکلات و صنایع غذایی استان روزانه به 200 کامیون سه تا پنج تنی رسیده، طوری‌که کارخانه‌های بزرگ تولید شیرینی و شکلات را به تشکیل شرکت‌های بین‌المللی حمل‌ونقل ترغیب کرده و برخی از این صنایع برای عرضه روزانه محصولات خود به بازارهای داخلی و اروپایی و آسیای‌میانه و قفقاز ده‌ها کامیون یدک‌کش را به‌کار گرفته‌اند.

به گفته رییس اداره امور صنعتی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی هم اکنون 900 نوع محصول شیرینی و شکلات در واحدهای صنعتی و تولیدی آذربایجان شرقی فرآوری می‌شود و تنها ظرفیت تولید واحدهای تولید بیسکوییت از 260 هزار تن در سال گذشته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد علاوه بر صنایع تولیدی مذکور 83 واحد بزرگ و کوچک تولید ویفر با تولید115 هزار تن در تبریز فعال هستند و 43 درصد انواع ویفر صنایع غذایی کشور نیز در تبریز تولید می‌شود.

60 واحد تافی و شکلات با ظرفیت 91 هزار تن ،46 درصد این محصول را درکشور تولید می‌کند و تولید واحدهای آب‌نبات نیز از 73 هزار تن گذشته که 38 درصد تولید این نوع محصول را در کشور شامل می‌شود.

33واحد بزرگ تولید انواع شیرینی و شکلات در استان فعال هستند و تولید سالانه آن‌ها از 130 هزار تن فراتر رفته و 53 درصد شیرینی و شکلات تولیدی کشور را تشکیل می‌دهند.

بر این اساس مجموع ارزش تولیدات شیرینی و شکلات جهان 134 میلیارد دلار است که ایران با صادرات 500 میلیون دلاری شیرینی و شکلات حدود پنج درصد صادرات این محصول را به‌دست آورده است.

در کل 205 واحد تولید محصولات شیرینی و شکلات در شهرهای تبریز، تهران، مشهد وغیره فعال هستند و تعداد 96 هزار نفر درصنایع شیرینی و شکلات ایران کار می‌کنند.

اگر به قول ژائله روزگاری به تولید شیرینی و شکلات در ایران بها نمی‌دادند و به آن «قاقالی‌لی» می‌گفتند، امروزه صنایع غذایی و شیرینی و شکلات با بهره جستن از کارآفرینان ایرانی رشد بسیاری یافت و صادرات این محصولات از صادرات صنایع خودروسازی ایران پیشی گرفته است.

بر اساس آمارهای ارائه شده از صادرات 500 میلیون دلاری شیرینی و شکلات ایران، 20 درصد مربوط به صادرات محصولات «شیرین عسل» است که این محصولات از تبریز به 65 کشور جهان صادر می‌شود و اخیراً نیز در نمایشگاه بین‌المللی شیرینی و شکلات آلمان چند قرارداد صادرات محموله‌های شیرین عسل به اروپا، آمریکا، آسیا و آفریقا به امضا رسید.

ژائله امروز که بر بلندای صنعت شیرینی و شکلات ایستاده است، اما از مشکلات این صنعت غافل نیست. طی ماه‌های اخیر بحران‌هایی در اغلب صنایع تولیدی ایجاد شده است و صنعت شیرینی و شکلات را نیز بی‌نصیب نگذاشته است. از سال گذشته تعدیل نیرویی در شیرین عسل به وقوع پیوست و این روزها نیز برخی سوپرمارکت‌داران از عدم تولید برخی محصولات شیرین عسل سخن می‌گویند. بعد از دو دهه فعالیت و کارنامه‌ای درخشان، این بار نیز باید برنامه‌ای برای بیرون رفتن از بحران اندیشیده شود.

شاید وقت آن رسیده که آذربایجان شرقی این بار، بعد از حل مشکلات تبدیل به استان شیرینی و شکلات شود و نام این استان برندی شود برای همه فعالان این استان.